تحریک الکتریکی مغز TDCS

دستگاه TDCS دستگاهی مربوط به نوروتراپی می باشد. نوروتراپی در واقع روشی درمانی از طریق عصب یا سلول های عصبی است. این وسیله این روزها برای درمان بیماری های مختلفی در بسیاری از کشورهای پیشرفته استفاده می شود.

این دستگاه حتی بر روی افراد سالم نیز قابل استفاده است و به کمک آن امکان درمان بسیاری از مشکلات جسمی- مغزی وجود دارد و حتی این روش را می توان انتخابی موثر در زمینه بهبود عملکرد مغز دانست.

این دستگاه از باطری تغذیه می کند و جریان الکتریکی ثابت را به وسیله سیم ها به دو سنسور یا الکترود انتقال می دهد. این الکترودها درون پارچه ای اسفنجی مرطوب شده با محلول آب نمک قرار گرفته و از این رو به خوبی می توانند جریان الکتریکی را هدایت کنند.

هر ناحیه از مغز به لحاظ فیزیولوژیکی عملکرد و وظیفه خاص خود را دارد و بسته به نوع بیماری و نوع درمان مد نظر مشخص خواهد شد که این الکترودها در کجا قرار داده شوند.

این دستگاه حتی برای افراد سالم نیز به منظور افزایش توان عملکرد مغزی، تقویت حافظه و افزایش قدرت قابل استفاده است. علاوه بر آن برای کمک به بهبود و تسریع روند درمان بیماری های نظیر افسردگی، اضطراب، بی خوابی، سردردهای میگرنی و… نیز این دستگاه بسیار کارآمد می باشد.

این دستگاه بسته به برنامه درمانی که انتخاب شده در زمان مقرر خود به طور خودکار خاموش خواهد شد و این موضوع را با آلارمی به اطلاع درمانگر می رساند. زمان استفاده از این دستگاه بین 10 تا 30 دقیقه می باشد و این زمان به نوع اختلال بستگی خواهد داشت.

عملکرد TDCS در مغز

به طور کلی نمی توان مشخص کرد که در زمان انجام تحریک الکتریکی مغز به روش TDCS ، در مغز چه اتفاقاتی می افتد. اما آزمایشات مختلفی که روی حیوانات و انسان ها انجام شده چیزهایی را در این زمینه نشان می دهند.

در واقع الکترودها از طریق آند به درون مغز راه پیدا می کنند و در نهایت الکتریسیته از طریق کاتد از مغز بیرون می رود. از این رو در زیر کاتد تحریک کننده، باری منفی در زمان تجمع الکترون ها برای ورود الکترودها به وجود می آید.

در این زمینه ابعاد الکترودهای تحریک کننده بسیار حائز اهمیت است. به عنوان نمونه یک الکترود کاتد در ابعاد کوچکتر قادر به انتقال بار کانونی تری به ناحیه مورد نظر در مغز است. در واقع زمان تجمع باری بیشتر در درب خروجی ناحیه ای از مغز که تحت تأثیر قرار داده شده از طریق تغییر اندازه الکترود کاتدی یا با تغییر اندازه یا محل الکترود آندی قابل تغییر اندازه یا کنترل می باشد.

به هر حال مغز بسیار پیچیده تر از آن است که بتوان به صورت روشن و واضح اتفاقات درون آن را شرح داد. به منظور عبور جریان الکتریکی از درون مغز در روش تحریک الکتریکی مغز، بر روی جمجمه الکترودهای مثبت و منفی قرار داده می شود. به طور کلی می توان موارد زیر را در زمینه دستیابی به تأثیر دلخواه موثر دانست:

موارد موثر در تأثیرپذیری از روش تحریک الکتریکی مغز TDCS

به طور کلی درمانگر بسته به نوع بیماری فرد و بسته به شرایط، موارد زیر را تعیین خواهد نمود:

1. شدت جریان

طبیعی است که برای اثرگذاری بیشتر این روش نیاز است که میزان جریان الکتریکی بالاتر برده شود. جریان از الکترود آنود یا قطبی منفی به الکترود کاتد یا قطب مثبت انتقال داده می شود.

2. شکل و سایز الکترود

یکی دیگر از عواملی که تأثیرگذاری این روش را دستخوش تغییر خواهد نمود شکل و اندازه الکترودهاست. این فاکتور را می توان بسیار مهم تر از شدت جریان دانست. میزان جریان عبوری از هر سانتی متر مربع برحسب چگالی یا تراکم جریان محاسبه می شود.

به طور معمول در هر سانتی متر مربع از تراکم 0.029 تا 0.08 میلی آمپر استفاده می شود. برای همین می توان شکل و اندازه الکترود را بسیار مهم و تعیین کننده دانست. در اکثر مطالعات از الکترودهای 25 تا 35 سانتی متر مربعی بهره گرفته می شود.

به منظور برقراری اتصالی مناسب میان دو الکترود و جمجمه، الکترودها با آب معمولی یا محلول NaCl یا کرم های مخصوص خیس و مرطوب خواهند شد. البته در این بین برخی از الکترودها نیازی به مواد اضافی برای اتصال نخواهند داشت.

3. محل قرارگیری الکترودها

اندازه به کار رفته و اصول فنی TDCS باعث شده که زیاد نتوان روی دقت مکانی آن حساب باز کرد. اما در حد قشر حرکتی راست یا چپ یا قشر پره فرونتال راست یا چپ دارای تأثیرگذاری منطقه ای است. طی تحقیقات صورت گرفته الکترود آند سبب افزایش فعالیت نواحی سطحی قشر مغز شده و الکترود کاتد آن را کاهش خواهند داد. به نوعی در استفاده از TDCS در قشر مغز ناحیه ای تحریک شده و ناحیه ای دیگر مهار می گردد.

4. طول برقراری جریان

هر چه طول دوره جریان یا شدت جریان بیشتر شود در TDCS می توان نتایج بیشتری را مشاهده نمود. اما به دلیل گسترش دامنه نواحی تحت تأثیر در اثر افزایش شدت جریان و تحریک نورون های لایه های زیرین و نیز ایجاد اثرات غیرقابل کنترل و ارزیابی به طور معمول به منظور تأثیرگذاری بیشتر افزایش طول دوره اتفاق می افتد.